Marco & Marjolein in Suriname

Na 7 mooie weken in Nederland en omstreken, zijn we vorige week weer veilig geland in Suriname. Het was heel fijn om veel mensen te ontmoeten en te zien hoe het met ze gaat. Vrijdag 8 november hebben we tijdens ons fundraising diner kort stil gestaan bij het feit dat we 35 jaar geleden met onze 3 kinderen naar Suriname vertrokken. Wat was het leuk om even een aantal foto’s uit de oude doos de revue te laten passeren.

Deze week is gevuld met voorbereidingen voor onze reis naar Lawa volgende week dinsdag. De bakken met boodschappen vullen zich gestaag. Ook wordt er gewerkt aan de voorbereidingen voor de eerste Foundations for Farming introductie training op het expertisecentrum in wording bij stichting Lob Makandra vrijdag 22 en zaterdag 23 november.

TfT Avond in Veenendaal

Wij hebben de afgelopen week al verschillende regenbuien gehad, maar in het binnenland is het nog steeds heel erg droog. Dit betekent dat het waterpeil zo laag is dat de Chinese supermarkten niet meer bevoorraad kunnen worden. Dit heeft tot gevolg dat de Wajana geen rijst kunnen kopen. Komende vrijdag gaat MAF een vliegtuig vol met zakken rijst naar Lawa vliegen. Ook andere organisaties zijn bezig met voedselhulp omdat de droogte ook de groei van de cassave beïnvloedt.

Thuis weer het nodige werk in de tuin, onkruid vergaat niet… schoffelen helpt wel!

Maandag 25 november viert Suriname haar onafhankelijkheid en de volgende dag vliegen wij naar Lawa. We hopen daar tot 16 december te zijn. We kijken er naar uit om de mensen weer te zien. Van Ame en Susina te horen hoe het met hun Engels gaat. Van de gemeenteleiders te horen welke plannen ze hebben voor  volgend jaar. Ook willen we graag van hen horen hoe ze verder denken te gaan met hun visie voor de First Nations in Canada. Dan horen we graag op welke manier we hen daarbij kunnen ondersteunen.

Marjolein deelt bij CAMA Parousia Gouda

Eind oktober had een hele groep Wajana en Tareno voor een periode van 3 maanden naar Brazilië willen gaan om te evangeliseren en kleine gemeenten in de Amazone jungle te bemoedigen. Vanwege de aanwezigheid van militairen in het gebied waar ze naartoe willen, zijn ze nog niet vertrokken. Er is ook nog geen duidelijkheid wanneer ze wel kunnen gaan, dus iedereen van de groep staat ‘stand by’.

Onlangs is via Trans World Radio (TWR) een mooi project gestart om twee lokale radio stations te bouwen in het binnenland van Suriname. In Tepu worden straks Trio programma’s geproduceerd en uitgezonden, in Apetina Wajana programma’s. De studioruimtes zijn gebouwd, de antennes worden nu geplaatst, alles voorzien van zonnepanelen. Tom Schoen, wiens vader de Wajana bijbel heeft vertaald, is als kind in Apetina opgegroeid. Hij werkt nu voor TWR om dit project te begeleiden. Deze video brengt hun familiegeschiedenis prachtig in beeld.

Over een maand begint het 4e Lausanne Congress in Seoul, Zuid Korea.

We zijn enorm dankbaar en trots dat onze dochter Jiska onderdeel zal zijn van de Nederlandse afvaardiging.

Jullie begrijpen dat er een prijskaartje hangt aan deze reis, vandaar dat MissieNederland voor de deelname van Jiska een crowdfunding actie is gestart.

In het volgende filmpje legt ze uit wat ze gaat doen.

Missie Nederland naar Lausanne 4

Voor meer info over Lausanne:    https://lausanne.org/

Wil je meedoen met de ondersteuning:   https://www.missienederland.nl/lausanne

Van harte aanbevolen,

Marco en Marjolein

Hartelijk dank voor alle liefde, kaarten, berichten en andere blijken van betrokkenheid bij ons en onze familie na het overlijden van Marjoleins tweede moeder.

We kijken vol dankbaarheid terug op een heel mooi afscheid waarbij we gemerkt hebben hoe God boven bidden en denken in alle details voor ons gezorgd heeft. Daarnaast is het ook nog heel onwezenlijk om haar niet meer ‘ha Marjolein en Marco, zijn jullie er weer’ te horen zeggen en geen koffie met een snufje kaneel meer met haar te drinken. Ook hierom was heel fijn om iets langer in Nederland te zijn en er voor Marjoleins vader te kunnen zijn.

Daarna hebben we de draad in Trinidad en Tobago weer opgepakt met een introductie van Foundations for Farming en van de Alpha cursus op Tobago. In Trinidad was de composthoop mooi geslonken dus als ze aan planten toe zijn, kunnen ze daar gelijk gebruik maken van goede compost. Op onze laatste dag hebben we op een andere plek nog een hele dag theorie gegeven en nieuwe contacten gelegd. We zijn benieuwd hoe God dit netwerk verder uitbouwt en wie er aan de slag gaan met het geleerde.We zijn een week terug in ons huis en genieten van deze heerlijke plek. We merken wel dat de afgelopen maanden het nodige van ons gevraagd hebben en dat ons lichaam aangeeft dat het onkruid na 5 weken ook nog wel een paar dagen langer kan staan. Marco is al wel een aantal ochtenden met de zeis aan de slag geweest. De techniek moet je in de praktijk verder onder de knie krijgen.

Afgelopen zaterdag is Julia, een Nederlandse jongedame, die via CAMA-zending gelezen had over de behoefte aan Engelse les bij de Wajana aan de Lawa, door ons naar vliegveld Zorg en Hoop gebracht. De eerste dagen heeft ze bij Anneke in het zendingshuis gelogeerd. Vanaf woensdag tot zaterdag j.l. is ze bij Ame en Susina gaan logeren en lesgeven. We horen van beide partijen enthousiaste verhalen. Daar zijn we heel dankbaar voor want het leven in de jungle van Suriname is wel heel anders dan het leven in Nederland.

Deze week staat de jongerenconferentie op het programma. Anneke is al weken druk met de voorbereiding daarvoor. Komende woensdag worden alle tieners in een dorp stroomopwaarts van Lawa verwacht voor 5 dagen bijbels onderwijs en feest met elkaar.

Wij hebben nu tijd om verslagen te schrijven van de trainingen in Trinidad en Tobago. Van Josue, onze kersverse trainer in Peru kregen we een uitgebreid verslag hoe hij de afgelopen vijf weken op verschillende plaatsen de eerste beginselen van de methode van Foundations for Farming heeft door kunnen geven. Nu gaan we samen aan de slag om een goed plan van aanpak op te stellen zodat de ontwikkeling in Peru verder kan gaan.

Training in het zuiden van Trinidad

Hetzelfde speelt hier in Suriname. Het trainingscentrum krijgt al goed vorm. We maken plannen voor een volgende fase en zoeken hiervoor naar projectfinanciering. Het plan is om in november de eerste trainingen te kunnen geven. De komende weken gaan we werken aan ons trainingsprogramma. Ook gaat de eerste training in Brokopondo de komende weken van start. We zijn blij dat Jennifer en Serge hierin een grote rol gaan spelen.

De komende weken stemmen verder af met de leiders van de Wajana kerken langs de Lawa over plannen om weer naar Canada te gaan in 2025.

Afgelopen nacht is Marjolein’s moeder overleden.

We hadden al verschillende keren afscheid genomen in de wetenschap dat ze leefde in de laatste fase van haar leven onder ons. We geloven dat zij nu bij haar hemelse Vader is en dat wij haar, wanneer onze tijd aanbreekt, weer zullen zien.

Wij verblijven ruim drie weken in Nederland en vliegen daarna terug naar Trinidad om onze taken hier af te kunnen maken.

Eind juli plannen we weer in Suriname te zijn.

De weken in Peru zijn voorbij gevlogen. Toen we alles gingen plannen dachten we 5 weken nodig te hebben. Twee weken voor het team in Lima en 3 weken voor Foundations for Farming. Al voor we naar Peru zouden vliegen, was al bekend dat we in het noorden van Peru niet konden trainen voor Foundations for Farming vanwege de vele regen. We waren benieuwd hoe onze laatste week in Lima ingevuld zou gaan worden… een week vakantie of toch iets anders?

Een lokaal team met visie voor ontwikkeling van de buurt. Samen met de lokale bevolking werken aan voedselzekerheid voor iedereen.

Er zijn al wat boompjes geplant

Hier gaat straks groente groeien

De COMIBAM conferentie was een geweldige gelegenheid om leiders uit Zuid Amerika te ontmoeten. We leerden nieuwe mensen kennen en zien nu al dat dit een uitwerking krijgt in  het verbreden van ons netwerk in de regio.

Vrienden van het Trans Amazon Network (ALTECO) waren op de conferentie

Onze Peruaanse tolk Josué hadden we op het oog om ook trainer te worden voor Foundations for Farming. Daarom hadden we hem mee genomen naar Pucallpa om te zien hoe hij onderdelen van de training al zelfstandig zou kunnen doen. Hij slaagde met vlag en wimpel, dus daagden wij hem uit om energie te steken in zijn vaardigheid in het Engels. Daarna zou hij in Zimbabwe getraind kunnen worden. God had een ander plan.

Marco en Josué in Pucallpa

Net voordat we naar Piura zouden vliegen om twee dagen een vervolgcursus aan voorgangers van Pan de Vida te geven, hoorden we van Carlos, de directeur van Pan de Vida, dat hij bericht had gekregen dat er van 2-8 juni een training voor trainers voor Foundations for Farming in Guatemala gegeven zou worden. Lang verhaal kort: er zijn nu in Peru twee trainers voor Foundations for Farming die de mensen, die begonnen zijn of willen beginnen met deze landbouw methode, kunnen ondersteunen.

Carlos van de Kamp en Marco over ‘hoe nu verder…’

Pan de Vida Team in Piura

Wij staan erbij en kijken er verwonderd naar. Geen haar op ons hoofd had kunnen bedenken dat er in een half jaar tijd 4 trainers in 2 landen in Zuid Amerika zouden zijn. We zijn benieuwd wat/wie er gaat volgen.

Wat gebeurde er in de laatste week? We zijn geen tourist geweest maar hebben heel wat pastorale gesprekken gevoerd met ons team in Lima bestaande uit Chinezen van verschillende afkomst en Zuid Koreanen en onze partner in Lima. Ook nu kijken we met dankbaarheid en verwondering terug op die laatste week. We hebben God aan het werk gezien.

Van 3 tot 10 juni j.l. hebben we nog een week genoten van familie en vrienden. Zaterdag 8 juni heeft Marco samen met een bestuurslid van Foundations for Farming Nederland een zeis cursus gevolgd. Marco wil dit gaan (her) introduceren bij de training van de landbouw methode. Een zeis is heel wat goedkoper dan de aanschaf van een machine om het gras te maaien. Zo zijn er steeds weer nieuwe ideeën.

Van 12 t/m 18 juni zijn we in ons huis in Republiek, in de buurt van Paramaribo. We mochten de eerste fase van het project vanuit EO Metterdaad voor Foundations for Farming in Suriname afronden met een mooie rapportage. Nu kijken we uit naar het vervolg, want er moet nog wel het een en ander gebeuren om alles goed van de grond te kunnen krijgen.

Van 19 juni t/m 2 juli zijn we in Trinidad en Tobago om ook daar trainingen te geven voor Foundations for Farming. In Tobago zullen we ook uitleg geven over de Alpha cursus. Het beloven weer mooie weken te worden!

De tijd vliegt als je lekker bezig bent.

In april zijn we twee weken in Nederland geweest omdat Marjoleins vader 90 jaar werd. Wij vinden het heel bijzonder om hem nog steeds bij ons te hebben en dat we dit met de directe familie hebben kunnen vieren. We hebben genoten van de tijd die we met hem en verdere familie hebben kunnen doorbrengen.

Marco mocht 19 april samen met een Nederlandse zendeling die al jaren in India werkt, een inleiding geven voor Missie Nederland over Trends in Zending en wat dit zou kunnen betekenen voor Nederlandse zendingsorganisaties. Het was een waardevolle ochtend.

Bijzonder detail was dat Marjolein de naam van deze zendeling herkende uit haar tienertijd. In de auto op weg naar Driebergen kwam het gesprek hierop. Hij vroeg of Marjoleins vader in een jappenkamp had gezeten, dan had hij het juiste gezin voor zich. Dat is inderdaad het geval. Dit gaf hem de gelegenheid om iets uit zijn jeugd te delen, wat Marjolein op zijn verzoek met haar vader deelde. Zo was de kring weer rond. Bijzonder hoe je elkaar op verschillende lagen kunt ontmoeten!

Lima ligt aan een hoge kust van de Stille Oceaan

Drukke stad met hel veel verkeer

Als je al in Nederland bent is Amsterdam een mooie springplank naar Peru. In 12 uur tijd ben je met een directe vlucht in Lima. Vanuit Paramaribo gaat dit via verschillende tussenstops en dat maakt het omslachtiger en vaak ook nog duurder. Dit keer zijn we 5 weken op verschillende plekken in Peru.

Opvallend veel groen tussen de gebouwen

Vorige week hebben we een team training gehad voor de werkers van World Team onder de 200.000 Chinezen in Lima. Dit was een goede, intensieve week omdat we werken met een multi cultureel team. Zoals we telkens weer merken heeft de onderlinge communicatie dan extra aandacht nodig. Elkaars cultuur leren kennen kost tijd. Daarom zijn we erg blij dat we volgende week weer een aantal ontmoetingen hebben om verder te bouwen aan de relaties binnen de groep en aan hun visie voor hun werk.Afgelopen zondag werd binnen de Chinese vereniging in Lima alvast Moederdag gevierd. Als enige niet-chinezen mochten we daarbij aanwezig zijn. Een heel spektakel compleet met leeuwendans en heel veel cadeaus die via een tombola werden uitgedeeld.Deze week zijn we voor Foundations for Farming in Pucallpa, een stad met zo’n 350.000 inwoners. We geven de training in een rehabilitatie centrum voor ex-verslaafden. Er worden nu zo’n 100 jongens/mannen en 20 meisjes/vrouwen opgevangen. De oprichter van dit werk is zelf dakloos en verslaafd geweest, maar gered door God. Ons hart brak toen we een aantal jongens en meisjes in de leeftijd van onze kleinkinderen zagen! Wat een andere wereld. Ons hart vloeit over van dankbaarheid als we zien welke mogelijkheden onze (klein)kinderen hebben. Daarnaast is het zo’n voorrecht om Gods boodschap van hoop ook heel praktisch met een landbouwmethode hier te kunnen delen.

Aankomst in Apetina. Kano vol bagage

“Jullie zijn er weer. Wat fijn”

“We dachten dat jullie weer naar jullie eigen land waren gegaan.”

Hebben jullie spullen meegebracht?

“Hebben jullie, beltegoed, zeep, tandpasta, batterijen, leesbrillen en meer meegenomen?”

Zomaar een aantal begroetingen toen bij ons huis de luiken open gingen. Voor ons was het heerlijk om na een jaar weer in Apetina te landen. De schoonmaak van het huis ging sneller dan gedacht. Heel fijn.

Ontmoeting met MAF crew en Tom Schoen

Onderweg naar Apetina

Eindelijk regen

Door de komst van de MAF crew die vier man sterk een nachtje bleven slapen, een dag nadat wij in Apetina aangekomen waren, moesten we ook wel even vaart achter de schoonmaak zetten. Ze brachten veel gezelligheid en voor ons was het fijn om een keer naar hen gastvrij te kunnen zijn. Komende woensdag krijgen we zelfs 6 MAF-ers op bezoek.

Studenten in Weejo hard aan het studeren in de bijbelschool

Ze zijn dan halverwege de twee dagen shuttelen om de bijbelschool studenten naar hun dorpen terug te vliegen. Deze keer zijn we beter voorbereid. We hebben gisteren alvast cassave patat voorgebakken. Er liggen een aantal stukken vlees en vis in de vriezer, dus een lekkere maaltijd moet nu zo geregeld kunnen worden.

Kralen, kralen en … nog veel meer kralen

Over de vriezer gesproken. De dorpsgenerator is al sinds vorig jaar november stuk. Zolang zit het hele dorp al zonder stroom. Wij zijn extra dankbaar dat ons zonnesysteem het nog steeds goed doet en ons van stroom voorziet. Inmiddels draait dat, met de nodige vernieuwingen, ook alweer 12 jaar.

kralen

kleding, geen verkoop. Ieder mocht twee stuks meenemen

Er is al maanden te weinig regen gevallen. Dit betekent dat de cassave, het hoofdvoedsel van de Wajana, niet goed groeit. Veel mensen hebben, naast de vis en het vlees dat ze vangen, weinig te eten. Dit betekent ook dat er minder cassave is om drank van te maken… voor ons gevoel een positieve ontwikkeling, veroorzaakt door een nare omstandigheid.

Zondagmorgen in de kerk

De kinderen komen ’s middags spelen met de Duplo. Heel veel helikopters worden gefabriceerd

Vorige week zaterdag kwam een hele groep van de overheid op bezoek om de namen te registeren van de kinderen, voor de kinderbijslag, van de ouderen, voor hun AOV uitkering en van de mensen met een beperking voor hun uitkering. Ze logeerden bij onze buren, dus we konden meegenieten van alle gezelligheid. Deze registratie begon zondagmorgen dus we zagen maar weinig mensen in de kerk.

Deze week zijn ze ’s middags begonnen met oefenen voor de Paasconferentie. Alle liederen klinken door het dorp. De meisjes en vrouwen dansen wat af, zodat het volgende week mooi synchroon zal zijn.

Goede vrijdag vliegt een MAF gezin onze kant uit om hier met ons en het dorp Pasen te vieren. Tweede Paasdag vliegen we dan met elkaar weer naar de stad.

Donderdag 1 februari vlogen we terug naar de stad. Een weekje eerder dan de planning, maar een vulling in een kies van Marjolein gooide roet in het eten. Gelukkig konden we 2 februari al bij de tandarts terecht en kon er een nieuwe vulling aangebracht worden. Voor de Wajana die we erover spraken, was de oplossing heel helder: de kies zou getrokken moeten worden. Dit laat weer zien dat de mensen diep in het binnenland alleen naar de tandarts gaan, als de tand of kies niet meer te redden is. Als er al een tandarts is, anders trekt de GZA (gezondheidsassistent) van de kliniek de verrotte tand of kies. Jullie begrijpen dat Marjolein extra dankbaar is voor een goede tandarts in Paramaribo.

De weken in Lawa waren weer gevuld met allerlei evenementen. We konden bij Anneke meegenieten van het jeugdwerk: de Bijbelstudie in de kerk op woensdagavond en de spelletjesavond op vrijdagavond. Heel leuk om dit mee te kunnen maken!

Met de oudsten hebben we weer een aantal vergaderingen bij ons gehad. We zijn dankbaar voor de ontwikkelingen die we van hen horen. We hebben hen gevraagd om na te denken over de toekomst van hun uitreiken naar de First Nations in Canada. Weer zo’n planningsvraag waar zij over het algemeen niet mee bezig zijn. We zijn benieuwd of we later dit jaar een antwoord van ze krijgen.

Tijdens een inspectieronde rondom het huis ontdekte Marco dat één van de palen waarop de zonnepanelen rusten verrot was. Gelukkig hadden we nog een lange plank op voorraad liggen en die hebben we er samen op gezet. Dan ben je weer blij dat je jaren geleden geïnvesteerd hebt in een goede ladder. Daar hadden we weer mooi profijt van.

De vergadering van oudsten uit alle dorpen langs de Lawa rivier was een goede ontmoeting. Tot het moment dat we de oudsten naar de kerk zagen lopen, hadden we geen idee hoe laat de vergadering zou beginnen. Aangezien we tegenover de kerk wonen is dat geen probleem, we zien ze wel komen. Het schema voor de vergaderingen en de vieringen van de christelijke feestdagen is weer ingevuld. Verder gaat men in drie dorpen verder bouwen aan het kerkgebouw. Mooi om te zien dat ze daar samen voor sparen en ook samen aan bouwen.

De komende vergadering van 17 februari a.s. staan er een aantal forse onderwerpen op de agenda: hoe werken we aan de onderlinge eenheid van de verschillende gemeenten. We begrijpen dat er tussen een aantal oudsten en het bestuur spanning is en verschil van inzicht over de structuur van de verschillende gemeenten. Daarnaast staat de ontwikkeling van het jeugdwerk op het programma. Ook dit is best een ‘spannend’ onderwerp omdat jeugdwerk een nieuwe loot aan de gemeenteboom is. De Wajana kenden geen jeugd, je was kind en daarna was je getrouwd. Met (vervolg) onderwijs kwam ook in dit aspect de wijde wereld binnen doordat jongeren langer naar school gaan, nog niet willen trouwen en nadenken over onderwerpen waar hun ouders nooit aan gedacht hebben. Nu moeten de oudsten van de gemeenten samen nadenken hoe jeugdwerk er in hun cultuur uit gaat zien en wie daarin door de jeugdwerker in getraind willen worden.

Begin deze week konden we de vertaling van het laatste interview van de Wajana, opgenomen door de videograaf van World Team in augustus 2022, naar hem sturen. We hebben de afgelopen weken samen met de Wajana aan de tekst van de interviews gewerkt, dat was nog een hele kluif. Soms moesten we een aantal keer luisteren wat er precies gezegd werd. Nu wachten we op het eindresultaat. Uiteraard zijn we daar allemaal benieuwd naar.